تعیین تجربی و عددی چقرمگی شکست در لوله های انتقال گاز ایران با گرید api x65.

جهت تعیین مقاومت ماده در برابر رشد ترک از معیار چقرمگی شکست استفاده می شود. چقرمگی شکست در حالت کرنش مسطح (بعنوان معیار شروع ترک) برای فولادهای پراستحکام خطوط انتقال گاز از اهمیت ویژه ای برخوردار است و نشان دهنده استعداد سازه به شکست ترد می باشد. در تحقیق حاضر از دو روش تجربی، انجام آزمون خمش سه نقطه ای بر روی ده نمونه با ابعاد هندسی یکسان، طول شیار متفاوت و بارگذاری یکسان (روش لندس و بگلی) و شش نمونه آزمایشگاهی با ابعاد و طول شیار یکسان و بارگذاری متفاوت (روش استاندارد bs 7448)، و یک روش نیمه تجربی با استفاده از اطلاعات آزمون ضربه شارپی جهت محاسبه چقرمگی شکست لوله فولادی api x65 (با قطر خارجی 1219 میلی متر و ضخامت جداره 3/14 میلی متر) استفاده می شود. با توجه به محدودیت در استخراج نمونه ای با ابعاد مناسب جهت تعیین تجربی چقرمگی شکست به روش مستقیم، به منظور تعیین این پارامتر از روش تعیین مقدار چقرمگی شکست نرم (jic) استفاده می شود. از نتایج حاصله مقدار چقرمگی شکست mpa?m 308 از روش استاندارد bs 7448، mpa?m 307 از روش لندس و بگلی و mpa?m 315 از روش روابط نیمه تجربی بدست آمد. در ادامه حل المان محدود نمونه آزمون خمش سه نقطه ای با استفاده از تئوری اصلاح شده شکست گرسون جهت محاسبه میزان گشودگی دهانه ترک (در حالت بحرانی) انجام گردید. از این مدل مقدار چقرمگی شکست mpa?m 297 بدست آمد. مقایسه نتایج تجربی و عددی نشان دهنده مطابقت مناسب مقادیر بدست آمده از روشهای مرسوم تعیین چقرمگی شکست در دمای محیط می باشد.